Skip to content

Leem als substraat – deel 2/4

Leem als substraat – deel 1: succulenta.nl/leem-als-substraat/


2 – Leem is boterzacht als het vochtig is

Als je veel zaait en veel plantjes in een potje hebt zitten, is het bij sommige substraten wat lastig om individuele planten uit het potje te halen terwijl je de rest rustig laat zitten. Zeker als de wortels al diep in het potje zijn geworteld. Wil je een enkel plantje uit een potje halen om aan iemand mee te geven, dan kan ik adviseren de leem vochtig maken. Nu het leem door het vocht boterzacht is geworden, kan een plantje makkelijk en zonder beschadiging uit het potje trekken. De wortels van het plantje zullen het plantje volgen en gemakkelijk uit de pot meekomen, terwijl de overige planten ongemoeid zullen blijven.

Dit principe geldt natuurlijk ook voor onkruid. Helaas groeit Oxalis, springklaver, geregeld in mijn kas. Het nadeel van springklaver is dat als je het uit een pot probeert te trekken, het de neiging heeft om net boven grondniveau kapot te breken. Het wortelstelsel blijft dan achter in de grond om (vermoedelijk) later weer op te komen. Zeker met planten met veel en scherpe doorns, kost het je wel wat pijn en moeite ook de wortels uit de grond te trekken. Helaas weet het springklaver juist op de meest ongunstige plek tussen de doorns aan de voet van een plant een schuilplaats te vinden. Doordat vochtig leem zacht is, is het weghalen van het springklaver inclusief het wortelstelsel gelukkig een stukje makkelijker. Ook de wortels komen bij het uittrekken gelukkig vaak mee.

Ook is bij vochtig leem het gemakkelijk om bij het zaaien van grote zaden (bijvoorbeeld die van Pachypodium, Pseudolithos of Ceiba) deze wat dieper in de leem te duwen zodat een groter geheel van het zaad in aanraking komt met het vocht en zo beter zou kunnen ontkiemen. Doordat vochtig leem een plakkende eigenschap heeft, zal over het algemeen een zaadje in de leem blijven plakken en minder geneigd zijn aan je vinger te blijven hangen.

3 – Vocht verspreidt zich in leem snel en gelijkmatig

Als je een plant in een substraat van leem water geeft, zal je merken dat het water makkelijk wordt opgenomen en ook de onderste helft van het substraat vrijwel meteen vochtig wordt. Overal in de pot komt het water, hoewel ik wel moet zeggen dat het water iets sneller verspreidt wordt als het leem gemengd is met grit of kiezels.

Hierdoor komt elke wortel van een plant in principe in aanraking met vocht. Dus niet alleen de bovenste en buitenste lagen van het substraat wordt vochtig, zoals met (sterk) uitgedroogd potgrond wel eens wil gebeuren. Het vocht wordt goed verdeeld en kan een pot op z’n beurt ook weer sneller uitdrogen. Want ondanks dat de bovenste helft van het leem redelijk is opgedroogd, zal het altijd een beetje extra vocht van de onderste helft opslurpen en altijd wat vocht aan de drogende lucht of zonlicht blootstellen.

Van deze eigenschap profiteert mijn Pachypodium brevicaule. Deze plant is vochtgevoelig, maar wenst tevens geregeld water. Ook in de winter. Geef je teveel water, dan rot de plant weg. Geef je te weinig en bereikt het vocht de wortels niet goed, dan droogt de plant uit. Het is dus zaak hier een goed balans in te vinden. Hier helpt de eigenschap van leem bij, door het water makkelijk op te nemen en gelijkmatig te verspreiden in de pot. Zo kan een plant zelfs van een kleine hoeveelheid water goed profiteren, maar droogt het weinige water dat je hiervoor nodig hebt gelukkig ook snel weer op.

(Wordt vervolgd…)

Back To Top